مته‌های تیغه ثابت

 مته‌های تیغه ثابت در کنار مته‌های مخروطی گردان (یا غلطان) جزو رایج‌ترین مته‌های مورد استفاده در صنعت حفاری به منظور استخراج مواد مختلف هستند. مته‌های تیغه ثابت دارای مزایایی می‌باشند که مته‌های چرخشی فاقد آن مزایا هستند؛ مانند مقاومت بسیار بالاتر به فشار و دما، سرعت و بازده بیشتر در حفاری که البته به دلیل داشتن همین مزایا بسیار گران‌تر از مته‌های چرخشی هستند.

مته‌های تیغه ثابت فقط به منظور حفاری و سوراخ کردن سنگ بکار نمی‌روند بلکه در جهت انجام عملیات مغزه‌گیری نیز کاربرد دارند. مته‌های تیغه ثابت در گروه‌های مختلفی بر اساس کاربرد طبقه‌بندی می‌شوند که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

انواع مته‌های تیغه ثابت:

گروه اول مته‌های الماسه هستند و همان‌طور که از نام آن‌ها معلوم است از الماس ساخته شده‌اند. الماس به دلیل اینکه سخت‌ترین ماده موجود است گزینه بسیار مناسبی برای ساخت ابزار آلات سخت می‌باشد. مته‎‌های الماسه خود به دو گروه تقسیم می‌شوند. 

1.مته‌هایی که در ساخت آن‌ها از الماس طبیعی استفاده شده است:

و به مته الماسه طبیعی معروف هستند. این مته از بدنه‌ای از جنس ماتریکس فلزی تشکیل شده است که بر روی آن زائده‌هایی از جنس الماس صنعتی تعبیه شده و سپس روی این الماس‌ها را با پودر فلزی می‌پوشانند. ترکیبات ماتریکس فلزی گروهی از مواد می‌باشند که از ترکیب یک فلز با ماده دیگر (فلز، آلیاژ یا ترکیبات آلی و یا موادی مانند سرامیک) به دست می‌آیند. خود ماتریکس از جنس یک فلز یکپارچه بوده و ماده دیگر برای ارتقا و بهبود ویژگی‌های فیزیکی آن مانند مقاومت و نیرویی که ماتریکس قادر است وارد کند، بر روی آن اعمال می‌شود.
اما الماس صنعتی چیست؟ الماس‌های طبیعی که از ویژگی‌های فیزیکی لازم مانند رنگ، شکل، اندازه و شفافیت برای استفاده در زمینه جواهرسازی برخوردار نباشند به عنوان خراش دهنده در صنایع مختلف استفاده می‌شوند.
این گونه مته برای سازندهای سخت تا بسیار سخت و نیازمند خراش زیاد کاربرد دارد. عمر آن‌ها در صورت استفاده درست طولانی و البته گران قیمت نیز می‌باشند. لازم به ذکر است که این گونه مته‌ها برای حفر سازندهای نرم مناسب نیستند. 

2.مته‌هایی که در ساخت آن‌ها از الماس مصنوعی استفاده شده است:

مته‌های TSP نیز همان مته‌های PDC هستند با این تفاوت که از جنس الماس‌های پلی کریستالین مقاوم به دما ساخته شده و بدیهی است که برای انجام عملیات در دمای بالا مناسب‌تر می‌باشند.
مته‌های اشباع شده از الماس (Impregnated Diamond Bits) نسبت به دو مته قبلی ساختار کمی پیچیده‌تر دارند. برای ساخت این مته، قطعات برنده PDC را عمود بر تیغه مته نصب می‌کنند، در حالی که برای ساخت مته‌های PDC، زائده PDC را با زاویه‌ای افقی نسبت به تیغه مته نصب می‌کنند. نصب کردن بدین شکل باعث می‌شود مته سازند را به صورت افقی برش دهد که خود باعث افزایش دوام مته شده و در عین حال که مته استفاده می‌شود، تیزی خود را نیز حفظ می‌کند. 

گروه دوم مته‌هایی هستند استفاده آن‌ها چندان نسبت به مته‌های ذکر شده وسیع نیست اما به هر حال آن‌ها نیز در مواقع خاصی مورد استفاده واقع می‌شوند. 

مته‌های مخصوص عملیات کنارگذر (Sidetracking Bits):
از اسم این مته می‌توان به کاربرد آن پی برد. این مته مخصوص عملیات کنارگذر است؛ اما عملیات کنارگذر چیست؟ این عملیات به منظور حفر یک حفره چاه ثانویه دورتر از حفره چاه اصلی انجام می‌شود. ممکن است عملیات کنارگذر عمداً یا به طور تصادفی انجام شود. چاه‌های فرعی که عمداً حفر می‌شوند، قادرند قسمتی غیر قابل استفاده از چاه اصلی را دور بزنند یا به عنوان مثال یک عارضه زمین شناختی را در نزدیکی آن کشف کنند.

البته مته‌های دیگری نیز به منظور حفاری استفاده می‌شوند مانند مته‌های حفر برون مرکزی (Eccentric Bits)، مته‌های برقوزنی (Reaming Bits) و مته‌های سپری (Drag Bits) که در آینده به بررسی در مورد آن‌ها خواهیم پرداخت.