مس یکی از فلز های بسیار پر کاربرد و ضروری می باشد که باید آن را از طریق حفاری و کار در معدن به دست آورد. حدود 98 درصد مس موجود در جهان از طریق کار حفاری در معدن به دست آمده و چند درصد کم دیگر از طریق آزمایشگاه بدست آمده است.

 مس یکی از عناصر طبیعی جدول تناوبی می باشد که آن را با نماد شیمیایی CU (گرفته شده از cuprum) نمایش می دهند. حدود 98 درصد مس را معمولا از طریق معادن مس به دست می آورند. کشور ایران نیز جزو کشور های غنی از مس دنیا می باشد که سالانه میزان زیادی مس تولید می کند. ایران دارای 225 معدن است که این 225 معدن حدود 147 تای آن ها فعال است و از آن ها سالیانه 100 میلیون تن مس تولید و استخراج می شود.

استخراج مس 

استخراج مس به روش ها و شیوه هایی گفته می شود که به کمک آن ها سنگ مس را از معدن مس جدا کرد. معادن دنیا دارای دو حالت معدن روباز و معدن زیر زمینی هستند که بیشتر استخراح مس دنیا از معدن های روباز استخراج می شود. برای جدا سازی مس از سنگ مثل دیگر عملیات های استخراج معادن باید اول به ماهیت کانسگ مس پرداخته شود. روش های پرداختن به نوع کانسنگ مس بستگی دارد. اگر کانسنگ دارای مواد معدنی مس سولفید است به آن کانسنگ سنگ شکن گفته می شود که برای آزاد کردن مواد معدنی با ارزش آن از بقیه قسمت ها، آن را خورد می کنند و آن را به کارخانه ی ذوب آهن برای استفاده فرستاده می شود. کنسانتره سولفید در کوره های فلش Outokumpo یا Inco یا کوره ISASMELT ریخته می شود و طی عملیات های خاصی مس خام تولید می شود و سپس برای پالایش برق کافت فرستاده می شود. 

در روش پیرومتالورژی از مراحلی هم چون مرحله تغلیظ، سنگ شکنی و آسیاب کردن، استحصال مس به وسیله ذوب و تصفیه به صورت حرارتی و الکتریکی استفاده می شود. در روش هیدرومتلورژی از مراحل سنگ شکنی، لیچینگ، استخراج حلالی، عملیات رسوبی و الکترووینینگ استفاده می شود. هر دو روش موجب می شوند که مس کاتد تولید شود و از آن مس کاتد در کار ها و تولیدات مسی استفاده می شود. 

مس را می توان به سه صورت سنگ های اکسیده، سنگ های سولفوره و مس طبیعی در طبیعت یافت .

سنگ های اکسیدی مس​ 

سنگ های اکسیدی مس دارای میزان بیشتری در قشر زمین می باشد. اکسیژن و تغییرات جوی باعث می شود که سنگ های سولفوری تبدیل به سنگ های اکسیدی تبدیل شود. سنگ های اسیدی تشکیل شده از کربنات و سولفات و گاها سیلیکات هستند. 

سنگ سولفوری مس​ 

سنگ سولفوری بر خلاف سنگ های اکسیدی چون در عمق و قسمت پایین تری قرار داشته اند کمتر در معرض اکسیژن قرار گرفته و در نتیجه اکسیده نشده است بیشتر سنگ های موجود در عمق معادن مس های سولفوری می باشد.

 مس طبیعی

مس در طبیعت گاهی به صورت آزاد یافت می شود. این مدل مس معمولا به صورت دانه ریز در داخل کنگلومرا یافت می شود. این مدل مس حتی ممکن است دارای درصد خلوص بالای 99 درصد باشد. 

معادن بزرگ مس ایران 

 معدن مس سونگون ورزقان

معدن مس سونگون را می توان از بزرگترین معدن های مس ایران نامید که دارای ذخیره کانی سنگ مس به حدود یک میلیارد و پانصد تن است. معدن مس سونگون در موقعیت روستای تخریب شده سونگون استان آذربایجان شرقی می باشد که فاصله این کانسار از شهر تبریز ۱۳۰ کیلومتر است. در کنار سنگ مس در این معدن مواد مولبیدن، رینیوم، نقره، طلا و... موجود می باشد. از این معدن از حدود دو قرن پیش یعنی در زمان قاجار می باشد که بهر صورت سنتی از آن مس گرفته می شد. در سال 1325 از روش های نوین و وسایل و تجهیزات صنعتی شروع به حفاری و گرد آوری سنگ مس شده است و تا امروز ادامه داشته است. 

معدن مس میدوک کرمان 

معدن مس میدوک در فاصله 42 کیلومتر شمال شرقی شهر بابک می باشد که در فاصله 132 کیلومتری شمال غرب معدن مس سرچشمه می باشد. در گذشته این معدن مس به معدن مس لاچاه معروف بوده است که امروزه به دلیل نزدیکی آن به روستای میدوک نامش را به معدن مس میدوک کرمان تغییر داده اند. معدن مس دارای ذخیره ای بالغ بر ۱۷۰ میلیون تن با عیار ۸۳ صدم درصد می باشد که از این مقدار به میزان ۱۴۴ میلیون تن آن با عیار ۸۵ درصد قابل استخراج است. 

معدن مس سرچشمه 

معدن مس سرچشمه یکی از بزرگترین مجتمع های صنعتی مهدنی جهان می باشد که در فاصله 50 کیلومتری شهر رفسنجان و در ناحیه مرکزی کوه زاگرس قرار دارد. معدن مس سرچشمه بزرگترین معدن تولید کننده مس در ایران می باشد. معدن سنگ سرچشمه دارای ذخیره ای بالغ بر یک میلیارد و دویست تن می باشد که عیار سنگ مس آن 70 درصد می باشد.