سنگر عقیق یکی از سنگ های زینتی و قیمتی معدنی می باشد که از آن در انگشتر سازی بسیار استفاده می شود. تشکیل سنگ عقیق می تواند از مواد معدنی سیلیکا و سیالات گرمابی و یا از ژل سیلیس آمورف یا منشا سیال حاصل مایعات هیدروترمالی یا آب های جاری می باشد.

معادن سنگ عقیق بیشتر در مناطقی که حفره گاز، شکستگی های حفره سنگ یا سنگ های آتشفشانی اسیدی موجود می باشد، است. بیشتر معادن و ذخیره های عقیق دنیا به خاطر محلول های گرمابی آتشفشانی بررئی بازالتها و آندزیت های به وجود می آید. این معادن بیشتر در کمربندی های چین خورده وجود دارند که بعضی از آن ها در پلاتفرم های قدیمی است. در جاهایی که ذخیره آندزیت- بازالت پورفیرید های متخلخل و توف های آن ها و آندزیت- پورفین ها است، پس گذشت مدتی و فرسایش یافتن آن ها، پلاسرهای غنی از عقیق به وجود می آید. 

سنگ عقیق دارای انواع مختلف در رنگ های متفاوت می باشد. در اسلام نیز به دست کردن انگشتر عقیق سفارش شده است و در مورد فواید انگشتر های عقیق حدیث های فراوانی می باشد. انگشتر عقیق در ایران دارای طرفداران بسیار زیادی می باشد به گونه ای که بازار کار آن نیز بسیار پر رونق است. کشور ایران دارای ذخیره ها و معادن عقیق بسیار مهمی می باشد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم.

معادن سنگ عقیق ایران 

معدن سنگ عقیق قم 

 معدن عقیق قم در 25 کیلومتری اتوبان قم تهران می باشد. معدن عقیق قم از معروف ترین معدن های قم می باشد که از سال 82 شروع به راه اندازی شده است و پس از چندین سال مجهز کردن هم اکنون در حال بهره برداری می باشد. سنگ های عقیق موجود در معدن عقیق از نوع آندزیا آئوسن می باشد. محلول های هیدروترمال محبوس شده در فضا های خای سنگ آتشفشانی باعث ایجاد سنگ عقیق های موجود در معدن عقیق قم شده است. ذخیره قطعی سنگ عقیق مجود در معدن عقیق قم برابر با 27.4 میلیون تن کانسنگ آندزیتی است.

 معدن سنگ عقیق خور

معدن عقیق خور در فاصله ی 35 کیلومتر شهر خور اصفهان می باشد. سنگ های عقیق موجود در معدن عقیق خور دارای قدمت بسیار بالایی می باشد. مدل سنگ های موجود در این معدن عقیق از مدل سنگ های ولکامیکی ائوسن رخنمون می باشند. مورفولوژی این معدن به صورت تپه ماهوری می باشد. سنگ های موجود در این معدا بیشتر به رنگ های خاکستری تیره می باشد. ژئود های موجود در این منطقه به دو صورت می باشد که نوع اول آن به صورت توپر همراه با رنگ های متنوع می باشد و نوع دوم به صورت توخالی و دارای بلورهای کوارتز شامل آمیتیست و در کوهی می باشد. 

معدن سنگ عقیق چاه کاسه گو 

معدن سنگ عقیق چاه حاجی 

این معدن در نزدیکی معدن سنگ عقیق چاه کاسه می باشد. این معدن دارای توفهای سلز پالئوژن می باشد. توفی در ستیغ ارتفاعات گنبدهای ولکانیکی، هورنبلند آندزیت با رخساره قهوه ای رنگ وجود دارد. تنوع رنگ در سنگ های عقیق این معدن بسیار زیاد می باشد که رنگ های سفید شیری، سفید خاکستری، قهوه ای سوخته، قهوه ای، کرم زرد و سیاه دارای بیشترین میزان رنگ در بین رنگ های موجود آن می باشد. شما می توانید عقیق باباقوری(انیکس) را فقط در محدوده این معدن به یابید که به آن عقیق چشمی نیز گفته می شود. بهره برداری از سنگ های عقیق چاه حاجی کمی سهت می باشد و برای دسترسی به آن ها باید برداشت های عمیق همراه با کنده کاری یا انفجار انجام داد داد. ذخیره قطعی این معدن حدود یک تن می باشد. 

معدن سنگ عقیق تربت حیدریه 

این معدن در نزدیکی شهر تربت حیدریه خراسان رضویی می باشد که نزدیک روستای بایگ می باشد. سنگ های عقیق این معدن از آتشفشان های ائوسن و نئوژن می باشد که این معدن بسیار طولانی می باشد به گونه ای که حدفاصل تربت حیدریه تا روستای بایگ کشیده شده است. به دلیل این فاصله ی بسیار زیاد این معدن را به دو اندیس تقسیم کرده اند که عبارت اند از: 

1. اندیس رود معجن:

این ذخیره در شمال غربی روستای فدیه می باشد که دارای سنگ های تزیینی بسیار با ارزشی می باشد. سنگ های آن به صورت ولکانی می باشد که در گدازه های بازالتی پیروکسن- اولیوین دار تولید شده اند. سنگ های عقیق آن دارای رخساره تیره رنگ می باشد که به صورت کلاهک های سیاه رنگی می باشد. میزان ذخیره قطعی این معدن حدود 1.2 تن می باشد. 

2. اندیس گدار آتش سنگ:

این ذخیره سنگ عقیق دارای قلوه های عقیق و ژئودهای سیلیسی می باشد. این محدوده معدن جزئی از کمربند ولکانو پلوتونیم شمال درونه می باشد که به عنوان زون تکنار معرفی شده می باشد. سنگ های عقیق آن به صورت گدار آتش سنگ، آندوزیت پیروکسن می باشد. سنگ های آن دارای رگه های بیشتری نسبت به بقیه ی معادن می باشد که رنگ عقیق آن بیشتر به رنگ های بی۔ رنگ، سفید، سفید شیری تا خاکستری می باشد؛ البته در قسمتی از آن دارای سیمان برشی اجزای آن را گرفته است که رنگ عقیق آن بخش ها شیری، سفید، قهوه ای روشن، خاکستری، بنفش و کرم تا زرد و... است. میزان ذخیره عقیق آن حدود 5 تن می باشد. 

معدن عقیق ماوی 

این معدن استان آذربایجان شرقی در نزدیکی بخش کاغذکنان شهر میانه می باشد. این معدن دارای 3 بخش می باشد که در این سه بخش عقیق هایی با تنوع رنگی خاکستری، شیری، قرمز و زرد یافت شده است. دو بخش از این معدن ها شامل توفهای توفهای خاکستری و بنفش رنگ ائوسن و ریوداسيتها، تراکی داسیت ها و ایگنمبریت های با سن اليگوسن می باشند. چرخش محلول های هیدروترمال در امتداد گسل موجود در این بخش دلیل اصلی تشکیل عقیق در این منطقه می باشد.