سنگ یشم

 سنگ یشم یکی از سنگ های قیمتی و زیبا می باشد که همه ما آن را در ایران به دلیل انگشتر هاو دستبند های آن می شناسید. سنگ های یشم دارای دو کانی متفاوت می باشد که جنس نفریت یک سیلیکات منیزیم و کلسیوم و جیدیت یک سیلیکات آلومینیوم و سدیم است. سنگ یشم را به نام جید نیز می شناسند.

 سنگ یشم دارای ساختار بلوری بلوری درهم پیچیده و متصل به هم می باشد که به این دلیل از آن در حکاکی و کاروینگ بسیار مناسب شود به گونه ای که بسیاری از متون اسلامی را روی سنگ های یشم می نویسند. نام از واژه اسپانیولی Piedra de jada به نام سنگ افسردگی گرفته شده است. از یشم همچنین به دلیل داشتن رنگ های متفاوتی و جلا و درخشش بالا پس از صیقل در جواهر سازی به عنوان دستبند و چه مهره استفاده می شود. بهترین و معروف ترین و بزرگترین و بهترین مکان برای استخراج یشم سین کیانگ می باشد که یک ناحیه خودمختار بزرگی در باختر جمهوری خلق چین می باشد. در چین یشم سین کیانگ بود که مورد طلب خرد و کلان قرار داشته است. چینی ها بسیار به سنگ یشم علاقه داشتند چون سنگ یشم را نماد بهشت می دانستند. به همین دلیل می باشد که چینی ها همواره به دنبال تصرف و اشغال سرزمین سین کیانگ داشتند و همواره جنگ های بسیاری با این منطقه داشتند.

 سنگ های یشم دارای دو گروه جیدیت (Jadeite) و نفریت (Nephrite) می باشد. بر خلاف بسیاری از تصور ها که فکر می کنند سنگ یشم فقط دارای رنگ سبز می باشد، سنگ یشم را می توان در رنگ های سبز، سیاه، بنفش، سرخ، اسطوخودوسی و آبی یافت

سنگ یشم جیدیت 

جیدیت از کلمه jade گرفته شده است که تا قبل از سال 1750 در چین ناشناخته بود. جنس سنگ یشم جیدیت نوعی پیروکسین اشباع شده از سیدیم و آلومینوم با فرمول شیمیایی [NaAl[Si2O6 است. سنگ های یشم جدید دارای تنوع رنگ بسیار بالایی می باشد به گونه ای که می توان سنگ یشم جیدیت را در رنگ های سبز، سفید، سیاه، زرد و قهوه ای یافت. سنگ یشم جیدیت دارای ارزش ترین نوع بلورهایی با ساختار داخلی درهم تنیده میکروکریستالین می باشد. سنگ جیدیتی نیمه شفافی که دارای رنگ سبز زمردی می باشد را سنگ یشم سلطنتی می گویند. دلیل رنگ سبز وجود ناخالصی کروم در این سنگ می باشد. لکه اکسید آهن در سنگ یشم باعث می شود تا سنگ جیدیت با توجه به میزان ناخالصی آن رنگ های قرمز تا نارنجی بگیرد. منگنز نیز باعث به وجود آندن رنگ استوخودوسی می شود که ژادئیت با کیفیت زیر منبع نور این رنگ به صورت زمردی پدیدار می شود و این حالت باعث می شود که ارزش آنم بسیار بالا برود. 

سنگ یشم نفریت 

تفاوت یشم سنگ جیدیت و نفریت 

تا قبل ازسال 1863 همه فکر می کردند که این دو مدل یکی هستند و از یک گروه می باشند. در سال 1863 میلادی یک فرد فرانسوی توانست اثبات کند که در واقع جادئیت از گروه یشم سبز و نفریت از گروه هورنبلند می باشد و این دو سنگ با قدمت 7 هزار ساله با یک دیگر تفاوت دارد. این دو مدل سنگ یشم بسیار شبیه هم می باشد به گونه ای که یک فرد عادی نمی تواند آن ها را از یک دیگر تشخیص بدهد. سنگ یشم نفیلیت معمولا از سنگ یشم جیدیت کدر تر می باشد و بیشتر آن را به صورت خالدار و رگه دار می یابید. سنگ نفرید داری درجه سختی 6 تا 6.5 می باشد ولی سنگ جیدیت کمی مقاوت تر می باشد به گونه ای که درجه سختی آن 6.5 تا 7 می باشد. نفریت از جیدیت دارای ارزش و قیمت پایین ترین می باشد. سنگ نفریت فراوان تر از سنگ جیدیت است. 

تشخیص سنگ یشم 

سنگ یشم به گونه ای می باشد که سنگ های بسیار زیاد شبیه آن می باشد و با آن اشتباه گرفته می شود. سنگ جیدیت معمولا دارای شیار ها و حباب هایی است کع شما می توانید آن ها را با لوپ 10 ببینید. سنگ جیدیت دارای جذب گرمای بالا می باشد که سریع گرما را به خود جذب می کند. سلیمانیت، پرنیت، پکتولیت، وزوویانیت (ایدوکراز)، کوارتز کلسدونی، تالک، گروسولاریت، نفریت، عقیق سبز و سرپانتین از جمله سنگ هایی می باشد که آن ها بسیار به سنگ یشم شبیه می باشد و آن ها را گاها به جای سنگ یشم می فروشند. برای تشخیص یشم و یشم اصل فقط شما باید به آزمایشگاه های معتبر و مشخص مراجعه کنید. روش اسپکترومتری مادون قرمز می توان حضور پلیمرها در جیدیت را پیدا کرد همچنین با چراغ قوه UV می توان به مواد پلیمری (حداقل آنهایی که پدیدار می شوند) که تغییر رنگ سبز یا آبی می دهند پی برد. به کمک بقیه تست های فرابنفش و... نمی توان این مدل سنگ را تشخیص داد به همین دلیل است که می گویم شما آن را باید در آزمایشگاه هایی که دارای دستگاه های مخصوص می باشند آن ها را تشخیص دهید.