معادن گازی و نفتی ایران

 کشور ایران از نظر داشتن ذخایر گازی و نفتی به‌صورت تجمیع، جایگاه اول در دنیا دارد. نفت و گاز از مهم‌ترین و ضروری‌ترین منابع دنیا هستند که به کمک این دو ماده می توان تمامی انرژی های مورد نیاز خود برای زندگی و صنعت را به دست آورد.

بر اساس آمارهای رسمی که در سال 2017 منتشر شده است ایران با داشتن 33.2 تریلیون مترمکعب از ذخایر اثبات شده گاز جهان پس از کشور روسیه در مقام دوم جهان را دارد. ایران از لحاظ مصرف گاز با مصرف حدود 214.4 تریلیون مترمکعب مقام چهارم دنیا را دارد که این نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند باعث موفقیت‌های فراوان بشود که با تولید وسایل و فراورده‌های آن می‌توان اقتصاد بسیار قویی ایجاد نمود. 

 گاز

گاز طبیعی نوعی سوخت فسیلی می‌باشد که به حالت گازی است. این گاز طبیعی دارای زیان‌های بسیار کمتری نسبت به سوخت فسیلی می‌باشد. گاز طبیعی جز منابع تجدیدناپذیر است. گاز طبیعی از ساده‌ترین هیدروکربن یعنی CH4 تولید شده است که در کنار گاز متان هیدروکربن‌های سنگین‌تری همچون اتان C2H6 و پروپان C3H8 و بوتان C4H10 نیز در تشکیل گاز طبیعی نقش مهمی داشته‌اند. 

نفت 

نفت خام دارای رنگ قهوه‌ای و یا سبز تیره و سیاه می‌باشد که به همین دلیل و کاربردهای بسیار آن به آن نام طلای سیاه داده‌اند. نفت خام به‌صورت مایع غلیظ و افروختنی می‌باشد. نفت خام بیشتر در لایه‌های بالایی پوسته کره زمین موجود می‌باشد که برای به‌دست‌آوردن آن نیاز به زدن معادن زمینی و حفاری می‌باشد. نفت از ترکیبات هیدروکربن‌های زیاد و متفاوتی ساخته شده که از دو عنصر آلی هیدروژن و کربن همه این ترکیبات بهره می‌برند و در کنار آن عناصر سنگینی همچون اکسیژن، گوگرد و نیتروژن می‌باشد. 

میدان نفتی  

میدان‌ها یا معادن نفتی ایران شامل تمامی حوزه‌ها و معادن نفتی می‌شود که در داخل مرز خاکی و آبی کشور می‌باشد که بعضی از این میدان‌های نفتی دارای لایه ی مشترکی در ذخیره آن ها با کشورهای همسایه می‌باشد. از این میدان‌های نفتی معمولاً آن‌هایی که دارای لایه ی مشترک می‌باشند به‌صورت فعال می‌باشد زیرا اگر آن ها را کشور ما استفاده نکند دیگر کشورها آن ها را استفاده می‌کنند و تمام می‌شوند چون دارای منبع مشترک می‌باشد. مالکیت تمامی معادن گازی و نفتی کشور بر عهده شرکت ملی نفت و گاز ایران می‌باشد که عملیات‌هایی که بر روی آن ها انجام می‌شود توسط شرکت‌های تابع شرکت ملی نفت و گاز ایران یعنی شرکت‌های نفت و گاز اروندان، شرکت نفت مناطق مرکزی، شرکت ملی نفت‌خیز جنوب و شرکت نفت فلات قاره ایران انجام می‌شود. 

معادن نفتی ایران 

بزرگ‌ترین میدان نفتی موجود در ایران میدان نفتی اهواز می‌باشد که این میدان می‌تواند ذخیره درجای 65.5 میلیارد بشکه به همراه ذخیره قابل برگشت 37 میلیارد بشکه داشته باشد که سومین میدان بزرگ نفتی جهان نیز می‌باشد. بعد از میدان نفتی اهواز میدان نفتی گچساران دومین میدان نفتی ایران حساب می‌شود. میدان نفتی گچساران می‌تواند حدود 52.9 میلیارد بشکه به همراه ذخیره نهایی 23.7 میلیارد بشکه را تولید نماید. پس از میدان گچساران میدان نفتی مارون با حدود 46.7 میلیارد بشکه در مقام سوم می‌باشد. چهارمین میدان نفتی ایران میدان نفتی آزادگان می‌باشد که دارای ذخیره درجای 32 میلیارد بشکه می‌باشد که همچنین این میدان نفتی بزرگ‌ترین میدان نفتی مشترک کشور می‌باشد که با کشور عراق مشترک است. بعدازاین میدان‌های نفتی، میدان نفتی پازنان با داشتن 30.2 میلیارد بشکه نفت درجا مقام پنجم را دارد. این 5 میدان بزرگ کشور که نامیده شده در مجموع می‌توانند بیشتر از 2 میلیون بشکه نفت در روز تولید نمایند. 

 معادن گازی و نفتی ایران

تا به الان در ایران حدود 145 میدان هیدروکربوری و حدود 297 مخزن نفتی و گازی کشف شده است که از این 145 میدان هیدروکربوری حدود 102 تای آن نفتی و 43 تای میدان گازی است. از میدان‌های مخزن نفتی و گازی 205 تای آن مخزن نفتی و 92 تای آن مخزن گاز طبیعی است که همه آن ها به‌صورت فعال نمی‌باشد بلکه 67 تا از میدان‌ها برای آیندگان آن ها به‌صورت غیرفعال آمده‌اند. در بین این معادن حدود 78 میدان فعال می‌باشد که 16 تای آن در درون دریا و 62 تای آن در خشکی می‌باشد. بیشتر میدان‌ها یعنی حدود 140 تا از میدان‌ها در منطقه نفت‌خیز حوضه زاگرس و قسمت غربی خلیج‌فارس می‌باشد و بقیه آن ها در حوضه‌های شمال ایران مرکزی، کپه داغ و خزر جنوبی می‌باشند. غالب منابع نفتی دست‌نخورده کشور جزو مخازن کم‌بازده و پرهزینه حساب می‌شوند. 

ظرفیت تولید میدان‌های نفتی بر اساس آمار رسمی منتشر شده در سال 1389 هرساله روزی به حدود 200 تا 250 هزار بشکه کاهش می‌باشد که این نشان می‌دهد که به دوره پیری مخازن پربازده و کم‌هزینه ایران رسیده‌ایم. 

نفت و گاز دریای خزر