گریدر (Grader) یکی دیگر از ماشین آلات سنگینی است که در صنایع متعددی از جمله ساختمان سازی، عمران، حفاری و معادن بکار می‌رود. این وسیله تیغه‌ای بلند و فلزی دارد که با کمک آن سطح زمین را هموار و یا شیب زمین را تنظیم می‌کند.
گریدر ها بیشتر در جاده سازی به منظور ساخت یا تعمیر جاده‌های خاکی و شنی استفاده می‌شوند. این ماشین معمولاً از سه محور تشکیل شده که در بالای آن کابین و موتور (اگر گریدر از نوع موتوری باشد)، در پشت دو محور و در جلوی آن یک محور قرار داشته و بین این محور‌ها تیغه بزرگ قرار دارد. در گذشته گریدر ها بوسیله قطعه مخصوصی و حتی به طور ساده‌تر، توسط اسب حرکت داده می‌شدند. اما گریدر های امروزی به لطف محورهایی که در جلو و عقب آن‌ها قرار داده شده بصورت خودکار حرکت می‌کنند. بعضی از گریدر ها نیز به کمک یک موتور (که در بالا به آن اشاره شد) حرکت می‌کنند؛ به همین دلیل است که به آن‌ها گریدر موتوری گفته می‌شود. هدایت آن بوسیله یک فرمان یا دسته فرمان انجام می‌شود.گریدر گرچه در گذشته کاربرد چندانی نداشت اما امروز به لطف پیشرفت علم و اختراع تجهیزات و وسایل گوناگون در حوزه ساخت و ساز، کاربرد آن گسترده شده است.
انواع گریدر
گریدر در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شود. بعضی از آن‌ها ممکن است چنگال بزرگی در جلوی خود و بعضی تیغه بزرگی در جلوی خود داشته باشند که اندازه این چنگال و تیغه نیز در گریدر های مختلف متفاوت می‌باشد. همچنین بعضی از گریدر ها دو عدد تیغه با خود به همراه دارند. حتی به گروهی از گریدر ها می‌توان بازوهایی را نصب کرد که در اینصورت ظرفیت استفاده از آن‌ها چندین برابر خواهد شد. اگر طراحی گریدر برایتان اهمیت دارد، بهتر است بدانید گریدر بر اساس جنس سطحی که بر روی آن کار می‌کند و همچنین ابعاد مکان عملیات شامل اندازه‌ها و طراحی‌های گوناگونی می‌باشد. به عنوان مثال برای مناطقی با ابعاد کوچک بهتر است از گریدر های تک محوری استفاده نمود؛ در حالی که ساخت مکان‌های بزرگتر با حجم کار بیشتر و سنگین‌تر مانند اتوبان و بزرگراه، گریدر هایی چند محوره و بزرگتر را می‌طلبد. امروزه بیشتر همان گریدر های تک محوره و کوچک که به آن‌ها شاسی مفصلی گفته می‌شود بکار می‌روند.
طول تیغه گریدر بر اساس نوع استفاده از آن اندازه‌ای کمتر از 10 فوت تا حداکثر 24 فوت را شامل می‌شود. هنگامی که صحبت از نوع تیغه گریدر می‌شود، باید به دو عامل توجه داشته باشید. اولین مورد نوع استفاده از گریدر است. اگر می‌خواهید از آن برای عملیات خراش دهی استفاده کنید، تیغه‌های مخصوص خراش دهی در بازار وجود دارد. دومین عامل سختی سطح مورد عملیات می‌باشد. تیغه‌هایی با ضخامت کمتر دارای میزان نفوذ بیشتر و در عوض مقاومت کمتری به ضربه بوده و در نتیجه احتمال شکستگی آن‌ها نیز بالاتر است؛ در حالی که تیغه‌های ضخیم برای کار با سطوح ناهموار و عملیاتی که در آن تکان و ضربه زیاد بوده و همچنین سطوح بسیار سختی که به تیغه فشار می‌آید، مناسب هستند. البته معایب تیغه‌های ضخیم میزان نفوذ پایین آن‌ها می‌باشد. عوامل دیگری مانند مدت استفاده از تیغه و صحیح بودن یا نبودن استفاده از آن نیز در عمر تیغه تأثیر قابل توجهی دارد.
از گریدر چه استفاده‌هایی می‌شود؟
کاربرد اصلی و اولیه آن‌ها، آماده سازی مسیر اصلی و ساخت سطحی پهن برای قرار دادن آسفالت بر روی آن سطح در ساخت و ساز بناها و راه‌های گوناگون می‌باشد. اما موارد دیگر مصارف به شرح زیر است:
1. گریدر ها برای آماده سازی و تسطیح کردن سطح‌هایی که قرار است بر روی آن‌ها ساختمان سازی شود کاربرد دارند. این عملیات اکثراً بوسیله تیغه گریدر انجام می‌شوند.2. در کشورهای بسیاری از گریدر به منظور هموار سازی و تسطیح سطوحی که قرار است بر روی آن‌ها اسفالت قرار داده شود استفاده می‌کنند. از سطوحی که بر روی آن‌ها آسفالت قرار می‌دهند در ساخت جاده‌های صاف، پارکینگ‌ها و مکان‌های دیگر استفاده می‌شود.
3. پهن‌تر کردن مجاری و کمک در حفر خندق و آب راه از مصارف دیگر گریدر می‌باشد.
4. در مناطق برفی گریدر وسیله‌ای بسیار عالی و مناسب برای پارو کردن برف به شمار می‌رود؛ البته اگر ابزار جانبی مخصوص به آن در دسترس باشد.
5. برای ترمیم و صاف کردن دوباره جاده‌هایی که به خاطر ترافیک سنگین چین خورده و آسیب دیده‌اند گریدر انتخاب مناسبی است.
6. در پهن کردن بتن بر روی پیاده رو و همچنین تنظیم سطح خاک برای کاشت محصول با استفاده از ابزار آلات جانبی ویژه، گریدر به بهترین شکل ممکن این عملیات را انجام خواهد داد.7. از گریدر برای عملیات خاصی که به آن در حوزه زمین‌شناسی خراش دادن (Scarifying) گفته می‌شود که در آن خاک سطحی ناحیه مورد نظر را برداشته و روی آن را با مواد دیگر مانند آسفالت، شن یا مصالح دیگر می‌پوشانند نیز استفاده می‌شود.
8. در عملیات ساخت و ساز پس از اینکه ماشین آلات سنگین مانند بولدوزر و ماشین حفار عملیات مختص به خود را انجام دادند، نوبت گریدر است که سطحی پر از ناهمواری، شیار و آشغال را تمیز، صاف و هموار نماید.