اسید شویی و روغن کاری

هنگامی که بر روی فلزاتی مانند فولاد و مس، عملیات فرزکاری (Milling) صورت می گیرد، بر روی آنها ناخالصی هایی ایجاد می شود. 

این ناخالصی ها به شکل های گوناگون وجود دارند که یکی از رایج ترین آنها به شکل پوسته ای بر سطح فلز تشکیل می شود. گاهی اوقات، این پوسته ها ایجاد نگرانی نمی کنند و خرید آنها پس از فرم دهی، در صورتی که کیفیت سطح فلز مد نظر نباشد، ضرری ندارد. اما اگر سطحی تمیز و صاف مورد نظر داشته باشید، در اینصورت شرایط فرق می کند. زمانی که تمیزی فلز برای استفاده در یک پروژه، پر اهمیت ترین ویژگی آن باشد، معمولاً از روشی بنام اسید شویی و روغن کاری برای رفع این ناخالصی ها استفاده می شود. 

فرایند اسید شویی (Pickling)

اسید شویی یک پروسه برای تمیز کردن سطح فلز است و اکثراً پس از زمانی که به فلز فرم مطلوب داده شود، اعمال می گردد. پاک سازی سطح فلز با قرار دادن آن در مایع اسید شویی انجام می شود. نوع اسیدی که مایع اسید شویی را تشکیل می دهد، به نوع فلزی که قرار است این عمل بر روی آن انجام شود بستگی دارد. برای بسیار از فولاد های آلیاژ پایین، هیدروکلریک اسید به کار می رود. برای فلزاتی هم که نسبت به اسید مقاوم باشند، باید از یک اسید قویتر استفاده کرد یا اسید شویی دو مرحله ای را برای بدست آوردن نتایج مطلوب به کار بست. 

اسید شویی چگونه انجام می شود؟

قبل از اینکه فلز را اسید شویی کنند، آن را با محلولی شستشو می دهند تا ذرات گرد و خاک و آشغال از سطح آن برطرف شود. به دنبال مرحله شستشو، فلز را در حوضچه ای از مایع اسیدی قرار می دهند. پس از فرو رفتن فلز به درون مایع اسید شویی، اسید موجود در این مایع شروع به حذف هر گونه ناخالصی از سطح فلز می کند. پس از گذشت زمان معین از قرار گرفتن فلز در مایع اسید شویی، آن را بیرون می آورند تا بیش از حد در مجاورت اسید قرار نگیرد و به بخش های اصلی فلز آسیب وارد نشود. با انجام این فرایند به شیوه ای صحیح و مدت مناسب، ناخالصی های سطحی از بین رفته و همچنین کمترین آسیب به خود فلز وارد می شود. پس از اسید شویی، دوباره فلز را شستشو داده و در قدم بعد فرایندی بر روی آن انجام می شود که به روغن کاری معروف است. 

فرایند روغن کاری (Oiling)

چرا اسید شویی و روغن کاری انجام می شود؟

 اسید شویی، ناخالصی های سطحی را جدا کرده که ممکن است هنگام تولید قطعات و روکش کاری فلز، ارزش و کیفیت قطعات را پایین بیاورد. به عنوان مثال، جوشکاری فلزاتی که در سطح آنها مقادیر زیادی از ناخالصی وجود دارد، ممکن است تا باعث بوجود آمدن عیب و نقض در فلز گردد. رنگ کردن فلزی که پس از فرزکاری سطح آن پوسته پوسته است، موجب کاهش چسبندگی رنگ شده و پس از مدتی این رنگ از سطح فلز از بین خواهد رفت.

از طرفی به دلیل اینکه فلز باید مدت طولانی بین فلزکاری (شکل دهی) و سپس تولید قطعه (Fabrication) را بگذراند، بر روی آن روغن کاری انجام می شود. بدون روغن کاری، فلز در طول زمان فرسوده شده، دچار زنگ زدگی می گردد تا جایی که ممکن است دیگر برای تولید قطعات مناسب نباشد. 

 هر دو فرایند مکرراً پس از پایان فلزکاری بر روی فلز اعمال می شوند، زیرا دیگر غلتک های کثیف و دیگر ابزار های فرزکاری در تماس با فلز نهایی قرار نخواهند داشت.

این دو فرایند را بر روی چه فلزاتی می توان انجام داد؟

•  آلیاژ های فولاد، اغلب اسیدشویی و روغن کاری می شوند. فولاد های نورد گرم معمولاً دارای پوسته ای بر روی خود پس از انجام فرزکاری بوده که باید آنها را رفع نمود. پس از اسیدشویی، فولادی که سطح آن محافظت نشده در معرض زنگ زدگی فوری (Flash rusting) قرار می گیرد، بنابراین باید آن را روغن کاری نمود. فولاد های آلیاژ بالا نیازمند فرایند های اسید شویی پیچیده تر و مواد اسیدی قویتری برای رفع مواد زائد از سطح خود هستند.
• فولاد ضد زنگ و فولاد کربنی که در آنها عناصر آلیاژ زیادی به کار رفته هم نیازمند به استفاده از مواد اسیدی قویتری هستند.
• آلیاژ های پایه آلومینیوم، مس و آلیاژ های آن، برنج و برنز نیز به دفعات بسیار اسیدشویی و روغن کاری می شوند. اینکار از تشکیل شدن لایه های اکسیدی سبز بر روی مس جلوگیری می کند.